dla pacjenta

1. Kiedy jest odpowiedni czas na pierwszą konsultację u Ortodonty?

Najlepszy czas na odbycie pierwszej kontroli u Ortodonty to wiek około 6-7 roku życia, kiedy zaczyna się wymiana uzębienia mlecznego na stałe. Lekarz Ortodonta określi kostne stosunki łuków zębowych (oceni jaka jest wada zgryzu: tyłozgryz, zgryz głęboki, zgryz otwarty i inne), oceni ilość miejsca dla wyrzynających się zębów i ewentualnie może zalecić proste zabiegi profilaktyczne, które mogą prawie w 100% pomóc w uniknięciu noszenia w przyszłości aparatu ortodontycznego.

2. Czy warto podjąć wczesne leczenie ortodontyczne, czy zaczekać do całkowitej wymiany zębów mlecznych na zęby stałe?

To zależy od rodzaju wady zgryzu, wady dzielimy na wady kostne i wady zębowe. Leczenie wad kostnych albo szkieletowych (wady dotyczące stosunków całej szczęki i żuchwy) należy podjąć w miarę szybko. W przypadku przodozgryzu nawet około 6-7 roku życia.
PAMIĘTAJ: jeśli Ty masz wadę kostną, to prawdopodobnie wystąpi też u Twojego Dziecka, nie zwlekaj, wybierz się na pierwszą konsultację, bo odpowiednio wczesne leczenie uchroni przed poważnymi konsekwencjami.

3. Wskazanie do leczenia ortodontycznego:
Najczęściej Pacjenci zgłaszają się po aparat ortodontyczny ze względów estetycznych, a jednak głównym wskazaniem do zastosowania aparatu jest zdrowie. Proste zęby są mniej narażone na próchnicę (łatwiej je czyścić) i na choroby przyzębia (stany zapalne dziąseł lub przyzębia-paradontoza), dlatego mogą nam dłużej służyć. Przy nieprawidłowym ustawieniu zębów, podczas jedzenia ich powierzchnie nadmiernie się ścierają, co pogłębia wadę zgryzu. Dlatego niekiedy dochodzi do chorób zwyrodnieniowych stawów skroniowo-żuchwowych. Przy niewłaściwym zgryzie zęby nie mogą pełnić swojej podstawowej funkcji – rozdrabniania pokarmu. Połykamy niedokładnie pogryzione kęsy, a to zaburza pracę przewodu pokarmowego. 4. Leczenie ortodontyczne u dorosłych, ortodoncja dorosłych:
Nie jest prawdą, że wiek jest przeciwskazaniem do rozpoczęcia leczenia aparatem ortodontycznym. 
Coraz częściej rozpoczynamy u pacjentów dorosłych leczenie ortodontyczne, ze wskazań nie tylko estetycznych, ale przede wszystkim ze względu zdrowie całej jamy ustnej. Leczenie ortodontyczne przygotowuje dorosłego pacjenta do leczenia protetycznego (prostowanie stłoczonych czy pochylonych zębów), zapobiega rozwojowi chorób przyzębia czyli tzw.: parodontozie. Ortodoncja jest istotną terapią w przypadku bruksizmu, ścieraniu zębów w chorobie okluzyjnej, w zaburzeniach stawu skroniowo-żuchwowego. Również migrenowe bóle głowy mogą być powiązane z nieprawidłowościami zgryzowymi.


Choroba okluzyjna, inaczej zgryz urazowy lub okluzja urazowa, może leżeć u podstaw wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Objawy choroby okluzyjnej to: bóle głowy, nadwrażliwość zębów, bóle zębów po przebudzeniu, zmęczenie mięśni twarzy czy zgrzytanie zębami w nocy. Warto pomyśleć o wizycie u lekarza ortodonty, jeśli dokuczają te objawy. Nieleczona choroba okluzyjna może doprowadzić do bardziej złożonych zaburzeń czyli do dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego. Dowiedz się, jak wygląda leczenie choroby okluzyjnej, która dotyka coraz większej grupy pacjentów i jest zakwalifikowana jako jedna z chorób cywilizacyjnych XXI wieku (jak cukrzyca, otyłość, niewydolnośc krążenia).

Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego, Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego (TMD) obejmuje szereg problemów klinicznych, u podstawy których leżą zaburzenia mięśni żwaczy i struktur kostnych tworzących staw skroniowo-żuchwowy oraz otaczających go tkanek. Objawami są bóle mięśni twarzy (postać mięśniowa zaburzeń), zmiany zapalne i zwyrodnieniowe struktur stawu (postać kostna), czy inne np.: ograniczenie ruchomości stawu, trzaski, przeskakiwanie w stawie. Dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego objawia się: bólem głowy, migrenami, ból głowy może promieniować od szczęki do ucha lub skroni, sztywnością szyi czy karku i bólem ramion, bólem w uchu, lub uczuciem zatkanego ucha. W jamie ustnej można zaobserwować starte szkliwo w wyniku zaciskania zębów. Pojawiają się ubytki abfrakcyjne przy szyjkach zębów, nadwrażliwośc zębów. Mięśnie żwacze mogą ulec przerostowi co nadaje charakterystyczny kwadratowy kształt twarzy.
Leczenie jest wielospecjalistyczne. Bardzo często podłożem tych zaburzeń jest nie leczona wada zgryzu, braki zębowe lub bruksizm. Bardzo istotna jest dokładna diagnostyka różnicowa, którą przeprowadza lekarz specjalista. Ortodonta przeprowadzi leczenie wad zgryzu i wykona szynę relaksacyjną. Jest to nakładka na zęby stosowana w nocy, która chroni zęby przed ścieraniem w czasie zgrzytania, powoduje relaksację mięśni, rozluźnia staw żuchwowy. Zaleca się również korzystanie z technik relaksacyjnych mięśni twarzy (fizjoterapia stomatologiczna).

5. Krok po kroku aby rozpocząć leczenie ortodontyczne:

• Zapraszamy na pierwszą wizytę czyli konsultację ortodontyczną, na której Pani Ortodonta omówi szczegółowo problem zgryzowy i odpowie na wszystkie pytania,
• Kolejna wizyta obejmuje szczegółową diagnostykę wady zgryzu, oprócz badania klinicznego wykonywane jest zdjęcie cefalometryczne, pantomograficzne oraz wyciski na modele diagnostyczne (lub skanowanie uzębienia),
• Na podstawie tych badań powstaje plan leczenia i cennik,
• Jeśli pacjent decyduje się na leczenie, to podczas kolejnej wizyty rozpoczyna się właściwe leczenie ortodontyczne,
• Po leczeniu ortodontycznym rozpoczyna się etap retencji czyli utrzymywania osiągniętych wyników leczenia za pomocą biernych aparatów retencyjnych (szyny, płytki Hawleya, retencja stała klejona). W naszym gabinecie każdy pacjent otrzymuje stałe wsparcie i opiekę podczas wszystkich etapów leczenia ortodontycznego, również podczas etapu retencji, który jest niezmiernie istotny dla zachowania stabilności leczenia ortodontycznego.

6. Dla rodziców: profilaktyka wad zgryzu:
Do ortodonty warto wybrać się po raz pierwszy, gdy dziecko ma około 3-4 lat. Specjalista zauważy pierwsze sygnały, że w przyszłości mogą powstać jakieś nieprawidłowości. Kolejną wizytę można odłożyć na kilka lat aż do czasu, gdy u dziecka część mleczaków zostanie zastąpiona przez zęby stałe (zwykle między 7. a 9. rokiem życia), to idealny czas na rozpoczęcie leczenia interceptywnego czyli wczesnego, jeśli są do tego wskazania (szczególnie wady zgryzu doprzednie-wysunięta dolna szczęka, zbaczanie żuchwy wynikające ze zgryzu krzyżowego). Termin następnej zalecanej wizyty u ortodonty przypada około 10.-12. roku życia. To najlepsza pora na rozpoczęcie leczenia – dziecko jest już na tyle duże, że rozumie potrzebę noszenia aparatu.
Przyczyny wad zgryzu można podzielić na wewnątrzpochodne (dziedziczność, choroby przebyte przez matkę w czasie ciąży, nieprawidłowości wewnątrzwydzielnicze, krzywica, dolegliwości zakaźne) oraz częstsze (80% wad zgryzu) zewnątrzpochodne.
Zapobieganie wad zgryzu ma na celu wyeliminowanie czynników zewnętrznych, predysponujących do rozwoju wad zgryzu, np.: ssanie palca, smoczka, powiększone migdały, oddychanie przez usta, nieprawidłowa pozycja języka, parafunkcje (np.; obgryzanie paznokci, ssanie policzków), próchnica, wczesna utrata zębów mlecznych, nieprawidłowa pozycja podczas snu.

Pamiętaj! Około 6.-7. roku życia kończą się możliwości zapobiegania, a z 10. r. ż. możliwości wczesnego leczenia ortodontycznego.

7. Odwieczny mit: „ aparat ortodontyczny powoduje próchnicę zębów”:
Aparat ortodontyczny nie jest bezpośrednią przyczyną powstawania próchnicy zębów, lecz niedokładna higiena. Dokładne oczyszczanie zębów (przynajmniej 3 razy dziennie) jest obowiązkiem w codziennym życiu. A ponieważ higiena zębów i dziąseł jest nieznacznie utrudniona w przypadku aparatów stałych, ze względu na zamki ortodontyczne przyklejone do powierzchni zębów, to Pacjent powinien przestrzegać pewnych zasad higieny, o których na każdej wizycie informuje nasza przeszkolona Higienistka.
Pacjent musi pamiętać, że prawidłowa higiena jamy ustnej uchroni go przed niepożądanymi komplikacji, które wynikają z zaniedbań higienicznych (próchnica zębów, stany zapalne dziąseł, uszkodzenia zębów).

• Rano przed śniadaniem (dokładnie, minimum 4 minuty – płytka nazębna osadzała się na zębach przez całą noc),
• Po śniadaniu (krótko, aby pozbyć się resztek posiłku),
• Po powrocie do domu (dokładnie – płytka nazębna osadzała się od rana),
• Po obiedzie (krótko),
• Przed snem (dokładnie, z ewentualnym nitkowaniem, irygacją zębów).

Akcesoria do czyszczenia zębów w trakcie leczenia ortodontycznego:
Do wyboru pacjent może zastosować szczoteczki manualne lub elektryczne. Niektóre z najnowszych modeli mają specjalne końcówki dla osób noszących aparat ortodontyczny.
Szczoteczki do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych świetnie czyszczą wszystkie miejsca między zębami i drucikami, ponieważ mają małą główkę z cienkimi włóknami.
Irygatory dzięki strumieniowi wody pod ciśnieniem pomagają skutecznie usunąć płytkę bakteryjną z miejsc dookoła aparatu i dziąseł.
W naszym gabinecie otrzymasz od Ortodonty i Higienistki zalecenia, jakich produktów używać w domu. Ale pamiętaj również o kontrolnych wizytach u dentysty połączonych z profesjonalnym czyszczeniem zębów co 6 miesięcy.